Chez nous

Chez Nous: kleine film voor een te groot onderwerp (Lucas Belvaux, 2017)

2017-14. Thuiszorg-verpleegster Pauline Duhez (Émilie Duquenne), gescheiden moeder van twee kinderen, wordt gevraagd aan de verkiezingen mee te doen met Agnes Dorgelle (Catherine Jacob), een personage dat evident op Marine Le Pen is gebaseerd. Pauline wordt gevraagd omdat ze dichtbij het Franse volk staat, van onbesproken gedrag is en hard werkt. Net wanneer ze ja zegt krijgt ze een relatie met haar eerste liefde, die neo-nazi blijkt te zijn, en niet van onbesproken gedrag is.

De film toont hoe Pauline een stroman is in de verkiezingscampagne voor het Front National. We zien wat dat eigenlijk voor partij is, hoe partijmedewerkers instructies krijgen om niet racistisch over te komen, maar toch de onderbuikgevoelens aan te wakkeren. En hoe de partij wel degelijk fascistoïde oorsprong heeft, ondanks het afgeven op de partij van Agnes vader (zoals gezegd, de vergelijking met de Le Pens is nauwelijks subtiel te noemen).

Ook Pauline zet zich af tegen haar vader, een bevlogen communist, die haar keuze voor Dorgelle als verraad betitelt. Paulines keuze voor de partij zorgt ervoor dat al haar vrienden tegenover elkaar te staan als democraten en nationalisten, het breekt huwelijken en zet zelfs kinderen tegen elkaar op. En het zet natuurlijk de relatie tussen Pauline en haar vriend onder druk.

Mannetjesmaker

Spil in de partij en de film is dokter Philippe Berthier (André Dussolier) een aimabele man met een duister verleden, een mannetjesmaker (zie ook de gelijknamige film van Hans Hylkema, 1983).

Wat is het voor film?

De film werd al voordat hij uitkwam gezien als een belangrijke aanklacht tegen Le Pen en de opkomst van het fascisme. Lucas Belvaux zei zelf dat het een kleine film is over een persoonlijk drama van Pauline. Met het Marine Le Pen-personage hoogstens als achtergrond of katalysator. Voor een film over verpleegster Pauline bevat het te veel subplotten en bijpersonages. Voor een scherpe maatschappijkritiek is de film te luchtig, en voor een komedie is het zeker niet grappig. De film observeert niet, maar jast er een flinke hoeveelheid gebeurtenissen en personages doorheen.

Telkens wanneer een situatie uit de hand loopt en mensen en de akelige consequenties moeten ervaren van hun keuzes, kijkt de film weg en vervolgt met een ander subplot. Het was verontrustend geweest als die consequenties door de toeschouwer verder waren ingevuld. Maar van doorsudderen van de gebeurtenissen bij de toeschouwer is geen sprake, omdat de personages te oppervlakkig en inwisselbaar zijn, iets dat de film overigens ook thematiseert. De keuzes die de mensen maken komen voort uit wie ze zijn, niet vanuit een ontwikkeling die ze doormaken. Dit zijn de typische personages uit een komedie, en daarmee lukt het niet een tragedie te zijn. Zelfs niet bij een serieus onderwerp als het ontrafelen van de machinaties van een fascistoïde partij en de impact daarvan op een maatschappij.

Het enige serieuze statement is het begin en einde van de film: beelden van lege straten in de stad. Het is het begin van de dag, de burgers slapen nog. Betekent dit stilte voor de, ideologische, storm?  Dat zou kunnen, maar veelzeggender is het propaganda-filmpje dat door een van de kinderen gemaakt wordt, waarin biddende moslims de straten van Frankrijk bevolken. Met de documentaire beelden van lege straten aan het begin en einde van de film wordt het verschil getoond tussen de werkelijkheid en volksophitsing.

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


%d bloggers like this: