king of the belgians

King of the Belgians: rommelig (Peter Brosens, Jessica Woodworth, 2016)

2017-22. Leopold III (Peter Van Den Begin) is een suffe koning van België. Hij is op staatsbezoek in Turkije, er wordt op zijn reis een documentaire gemaakt door Duncan Lloyd (Pieter Van Der Houwen) die zijn imago moet opvijzelen. Dan bereikt hem het bericht dat Wallonië zich heeft afgescheiden en doet hij er alles aan om weer huiswaarts te keren om zijn land te redden. Door talloze complicaties moet hij illegaal over land en water door Europa reizen. Wat volgt is een road-movie, waarin de koning, met zijn entourage, veel van Europa en zichzelf leert.

Een sympathieke road-movie die de lat niet erg hoog legt, daar valt weinig op aan te merken. IFFR- filmfestival directeur Bero Beyer kondigde de film aan als een komedie, het moeilijkste genre dat er is. Maar wat voor komedie is dit? Dat de echte Belgische koning nogal suf is, maakt het gemakkelijk hem in een film als personage belachelijk te maken. Alle grappen in die richting zijn nogal voor de hand liggend. Ook de typetjes waaruit zijn entourage bestaat zijn nogal voor de hand liggende objecten van spot: de wereldvreemde boekhouder, de overambitieuze Europanetwerkster die haar baan vooropstelt en vergeet te leven, de homoseksuele kledingadviseur die, onopgeleid, natuurlijk de meest wijze is van allen. De film heeft typetjes nodig, als constanten in het veranderlijke Europese landschap waar ze doorheen trekken. Maar ook de ontmoetingen en voorvallen met Europeanen zijn niet erg verrassend, en tonen eerst veel folklore, om pas dan een beetje menselijkheid te ontdekken, net wanneer het weer tijd wordt om verder te trekken.

Twee hoofdrolspelers met diepgang

Er zijn twee hoofdrolspelers: Duncan Lloyd, de documentaire filmmaker die het verhaal vertelt, en de koning. Lloyd, een man van de wereld, heeft alles al meegemaakt, de Balkanoorlog gefilmd en is daarbij in staat gebleken toch een oprecht en gewetensvol mens te blijven. De koning kent zowel Europa als moraal slechts als theoretische begrippen, en gebruikt de reis om levenservaring op te doen. Dat typeert wel zijn houding, en die van de film, alle ervaringen die de personages opdoen zijn volstrekt veilig, er is – ondanks veel gesuggereerde dreiging en achtervolging – geen seconde overtuiging dat er echt iets mis zal gaan. Zo is de vermeende levenservaring die de koning opdoet uiteindelijk net zo theoretisch als de kennis die hij uit de boeken had opgedaan.

Maar toch wordt hij wel wijzer, maar dan vooral omdat hij zich buiten het koningshuis begeeft, en er geen protocol is. De voornaamste reden dat hij een ontwikkeling lijkt door te maken, ligt toch vooral bij Peter van den Begin, die de rol veel diepgang geeft. Hij kan suggereren dat hij een domme koning is, maar wel een die slim genoeg is om te weten dat hij dom lijkt. Door zijn aanwezigheid worden veel shots interessant en zelfs enigszins grappig. Daarentegen alle scènes die gebaseerd zijn op typetjes en voorvallen zijn flauw en onnodig.

Toni Erdmann?

Kukuri kostuum
foto uit geen van beide films

En dan is er nog de zogenaamd grappige scene met de Bulgaarse Kukeri kostuums, en Louise Vancraeyenest (Lucy Debay). Dat deed meer dan een beetje denken aan Toni Erdmanns Ines Conradi (Sandra Hüller). Want Toni Erdmann ging een half jaar eerder in première, maar King of the Belgians was waarschijnlijk als script eerder klaar. Het doet er ook niet zoveel toe, het is meer een prettig genoegen van de toeschouwer om zo’n overeenkomst te constateren (zie mijn artikel hierover hier). De overeenkomst leidt automatisch tot een vergelijking tussen beide films. Toni Erdmann gaat meer op een road-movie lijken dan het in eerste instantie deed.

Maar vooral blijkt hoe weinig gelaagd en schrijnend King of the Belgians is. Het maakt een verscheurd Europa, een verscheurd België, een tanend koningschap niet voelbaar en niet belachelijk. Eerder laat het zien hoe gemakkelijk we dit alles kunnen bezien zonder dat het ons aangrijpt. Misschien is dat ook wel een prettig idee, even aan het protocol ontsnappen dat alles politiek correct en beladen moet zijn.

 

 

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


%d bloggers like this: